Prof. Dr. Saim Akзэl: Юeflik, bageti eline alэp sahneye зэkmakla olmuyor

. Ama mesafe kэsaydэ ve en sevdiрim юarkэlarэ sцyleyemeden eve dцnьyordum. Savaюlar, зatэюmalar; insanlэрa hiз yakэюmэyor. Юeflik ve hocalэрa yцnelerek bu durumu yenmeyi baюardэm. Ьlkenin problemleri ve sorunlarэndan uzak kalmamayэ tercih ediyorum. "Hani юarkэ"" diye sordum. Orada doрdum. Bu nedenle mьzisyen olduрuma юьkrediyorum. . Almanya'da Bodensee Senfoni Orkestrasэ'nэ baюkemancэlэрэnэ yaptэm. Babam kцyьn hafэzэydэ, ben hafэz oрluyum. Bakэn mьziрin зeюitleri olabilir. Radyo yeni зэkmэюtэ o zaman, biz de almэюtэk, юarkэlar dinleyip ezberliyordum. O zaman Borusan Oda Orkestrasэ olarak kurdum. 1981 yэlэnda Hollanda'da baю kemancэ iken yurda dцnmeye karar verdim. MAALESEF KEMANI BIRAKMAK ZORUNDA KALDIMOrkestra yцnetmek, mьzik yapmak, sahnede olmak size kendinizi nasэl hissettiriyor"Эcracэlэk baюka bir юey, юeflik baюka bir юey. Ben de yollarda юarkэ sцylьyordum. Babama mektup yazdэm, gelin beni alэn, burasэ yanlэю okul diye. Mьziksiz bir yaюam dьюьnemiyorum. Tiyatroda, operada, sinemada. Koskoca bir toplumun bцyle bir boюluрu nasэl olabilir diye dьюьndьm ve orkestralar kurmaya baюladэm. Hollanda'da da 5 sene Frysk Orkestrasэ'nэn baюkemancэlэрэnэ ьstlendim, Milano'da birinci kemancэlэk yaptэm. Bu plak o yэl Hollanda'da en зok satэlan plak oldu. Baюэmdan kaynar sular dцkьldь o an. Ertesi gьn Vatan, TAN ve Cumhuriyet gazetelerinde resmimi basmэюlardэ. Юefliрin de ayrэ gьзlьkleri var fakat bazэ kimseler bir enstrьmanэ hakkэyla solist olacak nitelikte beceremediрi iзin genelde юefliрe dцnьyor. Зьnkь herkesin gцrevidir ьlke sorunlarэyla ilgilenmek. Зьnkь dikkat ederseniz her юeyde mьzik vardэr. "Ne юarkэsэ" diye sordu Ekrem Hoca, "Burada юarkэ falan yok. Dьюьnmeyi, felsefeyi ve edebiyatэ зok seviyorum. Babam beni okula bэraktэ ve gitti. Ьniversitelerde de orkestralar kurdum. Bir usta olarak genз sanatзэlara neler sцylemek istersiniz"Mutlaka bir enstrьman зalmalэlar. HER ЗOCUK BЭR ENSTRЬMAN ЦРRENMELЭMьzik iyileюtirir sцzьne katэlэyor musunuz" Siz hangi mьzisyenleri ve mьzik tarzlarэnэ seviyorsunuz"Evet katэlэyorum зьnkь mьzik insanэn ruhunu okюayan ve zenginleюtiren bir юey. . Okul Эstanbul'daydэ. Bu alanda sanatзэ yetiюtiren bir eрitimci aynэ zamanda. Onlarla iftihar ediyorum. Mьziрe ve hayatэna dair konuюtuk. Црrenmenin sonu yok, ayrэca bir senfoniyi yцnetirken duyulan haz da зok bambaюka bir юey. Bu orkestrayэ 20 yэl yцnettim. Bu dцnemlerde oda orkestralarэyla da зok зalэюtэm ve bir hayli turneler yaptэk. 5 yэl yцnettim ve 4 tane de tanэnmэю sanatзэlarэmэzэn solist olarak katэldэрэ CD зэkardэm. Цrneрin bakkala giderken. Зok юaюэrmэюtэm, meрer baюarэlэymэюэm kemanda ve piyanoda. SAVAЮLAR ЭNSANLIРA HЭЗ YAKIЮMIYORNasэlsэnэz, юu ara hayata ve gьndeme dair neler dьюьnьyorsunuz"Yaюamaya devam ediyorum ama dьnyanэn юu an iзinde bulunduрu durum elbette hoю deрil. Bu nedenle her aileye tavsiye ediyorum зocuklarэna bir enstrьman зalmayэ црretmelerini. Ekrem Zeki Ьn, keman црretmeniydi okulda. Bir gьn gelip ellerimizi kontrol ettiler. Bana "Sen kemana" dediler. Hafэz babasэnэn gazetede gцrdьрь konservatuvar okulu ilanэyla baюlayan mьzik yolculuрunda 65 yэlэ geride bэraktэ. Hatta orkestradan ayrэlma dilekзemi verdiрim zaman orkestranэn genel mьdьrь dilekзemi yэrttэ, "Юaka yapэyorsun" dedi. Babamэn beni bu okula gцndereceрini duyanlar babama "Yahu sen hafэzsэn, oрlunu nasэl юarkэcэ okuluna gцnderirsin"" demiюler. Babamэn bu tutumu sayesinde konservatuvar sэnavэna gцtьrdьler beni. Bunlarsэz yapamam. Зьnkь o zaman kendilerini tatmin, dinleyicilerini de memnun ederler. Orkestra юefliрi yaptэрэm iзin de bu bestecilerin eserlerini de sэk sэk yцnetiyorum. Kьзьkken sesim gьzeldi, юarkэ sцylerdim. Bu nedenle ne зalarlarsa зalsэnlar, hangi tьr mьzik yaparlarsa yapsэnlar; onda ileriye gitmeye ve baюarэlэ olmaya odaklanmalэlar. Japonya'dan Eski Sovyetler Birliрi Cumhuriyetlerine, Avrupa'dan Amerika'ya kadar dьnyanэn dцrt bir yanэnda solist ve baю kemancэ olarak konserler vermiю, orkestralar yцnetmiю usta bir isim Prof. BABAMA MЭNNETTARIMЗocukluрunuzda mьziрe olan ilginiz nasэldэ"Эlkokulu Biga'nэn Dimetoka kцyьnde okudum. Bu orkestra ile de birзok konser verdik, ьniversitenin kutlama tцrenlerinde зaldэk fakat araya pandemi girdi ve birзok юey aksadэ. Kitap ve gazete okumayэ da. Mutluluktan uзuyordum, Ahmet Ьstьn gibi biri olacaрэm diye dьюьnьyordum. Onlara ulusal ve evrensel зok sesli mьziрi dinlemelerini, anlamaya ve црrenmeye зalэюmalarэnэ tavsiye ederim. Elinizdeki sorunun ardэndan yэllarca зaldэрэnэz kemanэ bэraktэnэz. Burasэ klasik mьzik okulu" dedi. O da kabul etti. MЬZЭK YAЮAMIN TA KENDЭSЭMьzik sizin iзin ne demek"Mьzik bana gцre yaюamэn ta kendisi. Mecburen keman црrenmeye baюladэm. Bunlarэ yaparken motivasyonunuz neydi"Yьksek okulu Almanya'da bitirdim. Japonya'dan Avrupa'ya kadar birзok konserler verdik. O rahatsэz oluyordu. Эnюallah dьzelir. Bu ьzьntьmь hocalэрa kendimi vererek ve юeflik yaparak unutmaya зalэюtэm. Saim Akзэl. Tьrk bestecilerimizden de Adnan Saygun, Ulvi Cemal Erkin ve Cemal Reюit Rey benim iзin зok цnemliler. Цnce baю kemancэ ve solist olarak yetiюtiriyor kendini, ardэndan da orkestra юefliрine yцneliyor. Kendimi юefliрe ve hocalэрa adamasaydэm bunun sonu kцtь olabilirdi. Beю yэlэn sonunda da Tekfen Filarmoni Orkestrasэ'nэ kurdum. Эstanbul, Romanya ve Kiev'de Зaykovski Mьzik Akademisi'nde eрitimler aldэm. Ama o zaman Karadeniz Oda Orkestrasэ olarak kuruldu. Tьrkiye'ye dцnьюьmьn цnemli olaylarэndan bir tanesi de bu цzel orkestralarэ kurmuю olmam diye dьюьnьyorum. Biz de sanatзэlar olarak bundan зok etkileniyoruz ama elimizden bir юey gelmiyor. Kцln Devlet Yьksek Mьzik Okulu'nda eрitimimi tamamladэm. Ьnь ve katэlэmcэlarэ Karadeniz dэюэna da yayэlэnca Nihat Bey'e "Bunun adэ Tekfen Filarmoni Orkestrasэ" olsun dedim. Ulusal ve evrensel зok sesli mьziрi seviyorum ve deрerli buluyorum. Dцndьkten sonra Tьrkiye'de oda ve цzel orkestralarэn olmadэрэnэ fark ettim. Эntihara kadar gidebilirdim. Bunlardan en цnemlisi Haliз Ьniversitesi'nde kurduрum oda orkestrasэdэr. Buna цncьlьk etmekten kэvanз duyuyorum. Babam bir gьn gazetede konservatuvar ilanэnэ gцrmью. Ben bunlardan olmadэm зьnkь baю kemancэ ve solist olarak bir hayli gцrevde bulundum, maalesef uzun seneler цnce sol elimde yaюadэрэm bir saрlэk sorunundan dolayэ kemanэ зalamaz hale geldim ve bэrakmak zorunda kaldэm. Fakat ben tekrar dilekзe verdim ve kesin olarak yurda dцndьm. HER ЮEYЭ BIRAKIP YURDA DЦNMEYЭ TERCЭH ETTЭMBorusan ve Tekfen gibi orkestralarэ, birзok ьniversitede de зeюitli mьzik topluluklarэ kurdunuz. Beni зok etkiledi. Bu orkestrada 23 ьlkeden sanatзэlar yer alэyordu. Siz bir mьzik aleti зalmayэ parayla satэn alamazsэnэz. Эstanbul Belediye Konservatuvarэ yatэlэ kэsmэnэ kazandэm. Borusan bunlardan biridir. O an neler dьюьndьnьz"Kemanэ зalamaz hale geldiрimde tabii зok ьzьldьm, kahroldum. Юцyle bir dцnьp baktэрэnэzda ne geзiyor aklэnэzdan"Yetiюtirdiрim црrenciler ve onlarla verdiрim konserler geliyor aklэma. Kesin dцnью kararэ aldэm fakat o yэl bir de Hollanda'da 13 parзadan oluюan bir 'long play' plak зэkardэm. Kendi sahasэnda baюarэlэ olmuю herkesi takdir ederim. . . Bьtьn tьrlere saygэm var. . Evde yaюlэ bir anneanne vardэ, Ayюe Nine. Biz de kendisiyle hocasэ olduрu Haliз Ьniversitesi'nde bir araya gelerek keyifli bir sцyleюi gerзekleюtirdik. Ben de tutturdum юarkэcэ olacaрэm diye. Babama зok minnettarэm mekвnэ cennet olsun, onun sayesinde buralara geldim. Verdiрim konserler dэюэnda yazэ yazmayэ da зok seviyorum. Elimden geldiрi kadar da icra etmeye зalэюэyorum. . Bunlarэ mьziksiz dьюьnebiliyor musunuz" Mьzik insanэn vazgeзemeyeceрi, doрasэnda olan ve tabiatta bulunan bir olay. . Konservatuvardan 9 sene sonra mezun oldum. Dьюьnьn 50 sene keman зalmэюsэnэz, kemanэ o kadar зok seviyorsunuz ama bir gьn зalamaz hale geliyorsunuz. Ne gelen oldu ne de giden. Beni onun yanэna verdiler. Эki sene sonra bir iю insanэ okula bir keman hediye etti, "Bunu sizin takdir edeceрiniz bir црrenciye hediye olarak verin" diye. Mьzisyen olmasaydэm o bьyьk bestecileri nasэl tanэrdэm" Usta mьzisyenlerden sonra doрmuю olmayэ цnemli bir юans olarak gцrьyorum. Yetiюtirdiрim црrenciler bugьn dьnyanэn dцrt kэtasэnda. 20 binden fazla kiюi цldь ve bunlarэn da bьyьk bir kэsmэ kadэnlar ve зocuklar. Okul da beni layэk gцrdь, tцren yapэlmэюtэ. Юeflik цyle "Црrendim bitti tamam ben юef oldum" diyebileceрiniz bir alan deрil. Ben Barok, klasik ve romantik mьziрi severim. Geldiрi noktada yetiюtirdiрi yьzlerce sanat црrencisi, verdiрi yьzlerce konserin derin hazzэ ve bu alana sunduрu katkэlarэn tarifsiz gururunu yaюэyor. Ancak bageti alэp eline sahneye зэkmakla olmuyor юeflik. . Mьziрin diрer dallarэna negatif bir aзэdan bakmam. Цrneрin Зaykovski benim vazgeзemeyeceрim bir bestecidir. Elbette зok bьyьk ьzьntь yaюadэm. Enstrьman црrenmek зaba ister. Hiз unutmuyorum babam da onlara "Ben Cumhuriyet hafэzэyэm, siz anlamazsэnэz, iюime karэюmayэn" diye cevap vermiю. Bana gцsterip "Bak sana gцre юarkэcэ okulu varmэю" dedi. Bunun son bulmasэnэ istiyorum. ЬLKE SORUNLARIYLA ЭLGЭLENMEK HERKESЭN GЦREVЭ65 yэlэ geride bэraktэnэz mьzikal yolculuрunuzda. Ben de зocukluk aklэyla bakkaldan en цnemli alacaрэmэ юeyi bilerek unutuyordum, sonra tekrar bakkala gцnderiliyordum ve yolda geri kalan юeyleri sцylьyordum. Зьnkь Hollanda'da зok iyi durumdaydэm. Bazэ yazэlarэm da gazetelerde yayэnlandэ. 19 Mayэs Genзlik Orkestrasэ'nэ, Niюantaюэ Ьniversitesi Orkestrasэ'nэ ve Mьlkiyeliler Birliрi Topluluрu'nu da yine ben kurdum. Эnsanlar bu yьzyэlda neden hвlв birbirlerini цldьrьyor anlamak gerзekten gьз. Bence her kьзьk зocuk mьzikle ilgilenmeli, en az bir enstrьman црrenmeli. Kэsa bir sьre цnce Nihat Bey'in цlьm yэldцnьmьnden цtьrь onun hatэrasэna verilen konsere davet edildim, seyirciler arasэndaydэm. Юimdi de Эsrail-Filistin. Hatta sahneye de davet edip bir parзayэ yцnetmemi istediler ben de Nihavend Longa'yэ yцnettim. Dr.

Prof. Dr. Saim Akзэl: Юeflik, bageti eline alэp sahneye зэkmakla olmuyor

Bьtьn tьrlere saygэm var. 20 binden fazla kiюi цldь ve bunlarэn da bьyьk bir kэsmэ kadэnlar ve зocuklar. Okul Эstanbul'daydэ. Siz bir mьzik aleti зalmayэ parayla satэn alamazsэnэz. Dr. Hatta sahneye de davet edip bir parзayэ yцnetmemi istediler ben de Nihavend Longa'yэ yцnettim. Mьziрe ve hayatэna dair konuюtuk. Tьrkiye'ye dцnьюьmьn цnemli olaylarэndan bir tanesi de bu цzel orkestralarэ kurmuю olmam diye dьюьnьyorum. Юimdi de Эsrail-Filistin. Babamэn bu tutumu sayesinde konservatuvar sэnavэna gцtьrdьler beni. Юeflik ve hocalэрa yцnelerek bu durumu yenmeyi baюardэm. Ben bunlardan olmadэm зьnkь baю kemancэ ve solist olarak bir hayli gцrevde bulundum, maalesef uzun seneler цnce sol elimde yaюadэрэm bir saрlэk sorunundan dolayэ kemanэ зalamaz hale geldim ve bэrakmak zorunda kaldэm. Elbette зok bьyьk ьzьntь yaюadэm. Orada doрdum. . Ama o zaman Karadeniz Oda Orkestrasэ olarak kuruldu. HER ЗOCUK BЭR ENSTRЬMAN ЦРRENMELЭMьzik iyileюtirir sцzьne katэlэyor musunuz" Siz hangi mьzisyenleri ve mьzik tarzlarэnэ seviyorsunuz"Evet katэlэyorum зьnkь mьzik insanэn ruhunu okюayan ve zenginleюtiren bir юey. ЬLKE SORUNLARIYLA ЭLGЭLENMEK HERKESЭN GЦREVЭ65 yэlэ geride bэraktэnэz mьzikal yolculuрunuzda. 5 yэl yцnettim ve 4 tane de tanэnmэю sanatзэlarэmэzэn solist olarak katэldэрэ CD зэkardэm. Evde yaюlэ bir anneanne vardэ, Ayюe Nine. . Baюэmdan kaynar sular dцkьldь o an. Mecburen keman црrenmeye baюladэm. Orkestra юefliрi yaptэрэm iзin de bu bestecilerin eserlerini de sэk sэk yцnetiyorum. Bunlarsэz yapamam. Beю yэlэn sonunda da Tekfen Filarmoni Orkestrasэ'nэ kurdum. . BABAMA MЭNNETTARIMЗocukluрunuzda mьziрe olan ilginiz nasэldэ"Эlkokulu Biga'nэn Dimetoka kцyьnde okudum. Цrneрin bakkala giderken. . SAVAЮLAR ЭNSANLIРA HЭЗ YAKIЮMIYORNasэlsэnэz, юu ara hayata ve gьndeme dair neler dьюьnьyorsunuz"Yaюamaya devam ediyorum ama dьnyanэn юu an iзinde bulunduрu durum elbette hoю deрil. Ama mesafe kэsaydэ ve en sevdiрim юarkэlarэ sцyleyemeden eve dцnьyordum. Ьlkenin problemleri ve sorunlarэndan uzak kalmamayэ tercih ediyorum. Dьюьnmeyi, felsefeyi ve edebiyatэ зok seviyorum. Bu orkestrada 23 ьlkeden sanatзэlar yer alэyordu. . Hatta orkestradan ayrэlma dilekзemi verdiрim zaman orkestranэn genel mьdьrь dilekзemi yэrttэ, "Юaka yapэyorsun" dedi. . Зьnkь dikkat ederseniz her юeyde mьzik vardэr. Hollanda'da da 5 sene Frysk Orkestrasэ'nэn baюkemancэlэрэnэ ьstlendim, Milano'da birinci kemancэlэk yaptэm. Bu alanda sanatзэ yetiюtiren bir eрitimci aynэ zamanda. Mutluluktan uзuyordum, Ahmet Ьstьn gibi biri olacaрэm diye dьюьnьyordum. Bir gьn gelip ellerimizi kontrol ettiler. HER ЮEYЭ BIRAKIP YURDA DЦNMEYЭ TERCЭH ETTЭMBorusan ve Tekfen gibi orkestralarэ, birзok ьniversitede de зeюitli mьzik topluluklarэ kurdunuz. O an neler dьюьndьnьz"Kemanэ зalamaz hale geldiрimde tabii зok ьzьldьm, kahroldum. O rahatsэz oluyordu. Kьзьkken sesim gьzeldi, юarkэ sцylerdim. Kendimi юefliрe ve hocalэрa adamasaydэm bunun sonu kцtь olabilirdi. Borusan bunlardan biridir. Radyo yeni зэkmэюtэ o zaman, biz de almэюtэk, юarkэlar dinleyip ezberliyordum. Babamэn beni bu okula gцndereceрini duyanlar babama "Yahu sen hafэzsэn, oрlunu nasэl юarkэcэ okuluna gцnderirsin"" demiюler. Biz de kendisiyle hocasэ olduрu Haliз Ьniversitesi'nde bir araya gelerek keyifli bir sцyleюi gerзekleюtirdik. Konservatuvardan 9 sene sonra mezun oldum. Юefliрin de ayrэ gьзlьkleri var fakat bazэ kimseler bir enstrьmanэ hakkэyla solist olacak nitelikte beceremediрi iзin genelde юefliрe dцnьyor. Ben Barok, klasik ve romantik mьziрi severim. Buna цncьlьk etmekten kэvanз duyuyorum. Onlarla iftihar ediyorum. Ne gelen oldu ne de giden. Bu nedenle ne зalarlarsa зalsэnlar, hangi tьr mьzik yaparlarsa yapsэnlar; onda ileriye gitmeye ve baюarэlэ olmaya odaklanmalэlar. Bazэ yazэlarэm da gazetelerde yayэnlandэ. Эntihara kadar gidebilirdim. Kitap ve gazete okumayэ da. Юцyle bir dцnьp baktэрэnэzda ne geзiyor aklэnэzdan"Yetiюtirdiрim црrenciler ve onlarla verdiрim konserler geliyor aklэma. Babama зok minnettarэm mekвnэ cennet olsun, onun sayesinde buralara geldim. Beni зok etkiledi. Bunun son bulmasэnэ istiyorum. Зьnkь Hollanda'da зok iyi durumdaydэm. Burasэ klasik mьzik okulu" dedi. Almanya'da Bodensee Senfoni Orkestrasэ'nэ baюkemancэlэрэnэ yaptэm. . "Hani юarkэ"" diye sordum. MAALESEF KEMANI BIRAKMAK ZORUNDA KALDIMOrkestra yцnetmek, mьzik yapmak, sahnede olmak size kendinizi nasэl hissettiriyor"Эcracэlэk baюka bir юey, юeflik baюka bir юey. Зьnkь herkesin gцrevidir ьlke sorunlarэyla ilgilenmek. Юeflik цyle "Црrendim bitti tamam ben юef oldum" diyebileceрiniz bir alan deрil. Kesin dцnью kararэ aldэm fakat o yэl bir de Hollanda'da 13 parзadan oluюan bir 'long play' plak зэkardэm. Ertesi gьn Vatan, TAN ve Cumhuriyet gazetelerinde resmimi basmэюlardэ. "Ne юarkэsэ" diye sordu Ekrem Hoca, "Burada юarkэ falan yok. MЬZЭK YAЮAMIN TA KENDЭSЭMьzik sizin iзin ne demek"Mьzik bana gцre yaюamэn ta kendisi. Savaюlar, зatэюmalar; insanlэрa hiз yakэюmэyor. O da kabul etti. Ьniversitelerde de orkestralar kurdum. Biz de sanatзэlar olarak bundan зok etkileniyoruz ama elimizden bir юey gelmiyor. Эki sene sonra bir iю insanэ okula bir keman hediye etti, "Bunu sizin takdir edeceрiniz bir црrenciye hediye olarak verin" diye. Tiyatroda, operada, sinemada. Kцln Devlet Yьksek Mьzik Okulu'nda eрitimimi tamamladэm. Japonya'dan Eski Sovyetler Birliрi Cumhuriyetlerine, Avrupa'dan Amerika'ya kadar dьnyanэn dцrt bir yanэnda solist ve baю kemancэ olarak konserler vermiю, orkestralar yцnetmiю usta bir isim Prof. Yetiюtirdiрim црrenciler bugьn dьnyanэn dцrt kэtasэnda. Onlara ulusal ve evrensel зok sesli mьziрi dinlemelerini, anlamaya ve црrenmeye зalэюmalarэnэ tavsiye ederim. Japonya'dan Avrupa'ya kadar birзok konserler verdik. Bunlarэ yaparken motivasyonunuz neydi"Yьksek okulu Almanya'da bitirdim. Цnce baю kemancэ ve solist olarak yetiюtiriyor kendini, ardэndan da orkestra юefliрine yцneliyor. Fakat ben tekrar dilekзe verdim ve kesin olarak yurda dцndьm. Verdiрim konserler dэюэnda yazэ yazmayэ da зok seviyorum. Saim Akзэl. Kendi sahasэnda baюarэlэ olmuю herkesi takdir ederim. Dьюьnьn 50 sene keman зalmэюsэnэz, kemanэ o kadar зok seviyorsunuz ama bir gьn зalamaz hale geliyorsunuz. Ben de yollarda юarkэ sцylьyordum. . Эnsanlar bu yьzyэlda neden hвlв birbirlerini цldьrьyor anlamak gerзekten gьз. Beni onun yanэna verdiler. Цrneрin Зaykovski benim vazgeзemeyeceрim bir bestecidir. Bu nedenle her aileye tavsiye ediyorum зocuklarэna bir enstrьman зalmayэ црretmelerini. Ben de tutturdum юarkэcэ olacaрэm diye. Bu ьzьntьmь hocalэрa kendimi vererek ve юeflik yaparak unutmaya зalэюtэm. Bunlardan en цnemlisi Haliз Ьniversitesi'nde kurduрum oda orkestrasэdэr. 1981 yэlэnda Hollanda'da baю kemancэ iken yurda dцnmeye karar verdim. . Koskoca bir toplumun bцyle bir boюluрu nasэl olabilir diye dьюьndьm ve orkestralar kurmaya baюladэm. Зьnkь o zaman kendilerini tatmin, dinleyicilerini de memnun ederler. Эstanbul Belediye Konservatuvarэ yatэlэ kэsmэnэ kazandэm. Ьnь ve katэlэmcэlarэ Karadeniz dэюэna da yayэlэnca Nihat Bey'e "Bunun adэ Tekfen Filarmoni Orkestrasэ" olsun dedim. Okul da beni layэk gцrdь, tцren yapэlmэюtэ. Babam kцyьn hafэzэydэ, ben hafэz oрluyum. Bu orkestrayэ 20 yэl yцnettim. Bana gцsterip "Bak sana gцre юarkэcэ okulu varmэю" dedi. Bir usta olarak genз sanatзэlara neler sцylemek istersiniz"Mutlaka bir enstrьman зalmalэlar. Ekrem Zeki Ьn, keman црretmeniydi okulda. Mьziksiz bir yaюam dьюьnemiyorum. Kэsa bir sьre цnce Nihat Bey'in цlьm yэldцnьmьnden цtьrь onun hatэrasэna verilen konsere davet edildim, seyirciler arasэndaydэm. Зok юaюэrmэюtэm, meрer baюarэlэymэюэm kemanda ve piyanoda. Hafэz babasэnэn gazetede gцrdьрь konservatuvar okulu ilanэyla baюlayan mьzik yolculuрunda 65 yэlэ geride bэraktэ. Эnюallah dьzelir. Hiз unutmuyorum babam da onlara "Ben Cumhuriyet hafэzэyэm, siz anlamazsэnэz, iюime karэюmayэn" diye cevap vermiю. Црrenmenin sonu yok, ayrэca bir senfoniyi yцnetirken duyulan haz da зok bambaюka bir юey. Bakэn mьziрin зeюitleri olabilir. Elimden geldiрi kadar da icra etmeye зalэюэyorum. Эstanbul, Romanya ve Kiev'de Зaykovski Mьzik Akademisi'nde eрitimler aldэm. Elinizdeki sorunun ardэndan yэllarca зaldэрэnэz kemanэ bэraktэnэz. Babama mektup yazdэm, gelin beni alэn, burasэ yanlэю okul diye. Babam beni okula bэraktэ ve gitti. Bunlarэ mьziksiz dьюьnebiliyor musunuz" Mьzik insanэn vazgeзemeyeceрi, doрasэnda olan ve tabiatta bulunan bir olay. Bence her kьзьk зocuk mьzikle ilgilenmeli, en az bir enstrьman црrenmeli. Geldiрi noktada yetiюtirdiрi yьzlerce sanat црrencisi, verdiрi yьzlerce konserin derin hazzэ ve bu alana sunduрu katkэlarэn tarifsiz gururunu yaюэyor. Mьzisyen olmasaydэm o bьyьk bestecileri nasэl tanэrdэm" Usta mьzisyenlerden sonra doрmuю olmayэ цnemli bir юans olarak gцrьyorum. Bu orkestra ile de birзok konser verdik, ьniversitenin kutlama tцrenlerinde зaldэk fakat araya pandemi girdi ve birзok юey aksadэ. Ancak bageti alэp eline sahneye зэkmakla olmuyor юeflik. Dцndьkten sonra Tьrkiye'de oda ve цzel orkestralarэn olmadэрэnэ fark ettim. Babam bir gьn gazetede konservatuvar ilanэnэ gцrmью. Ulusal ve evrensel зok sesli mьziрi seviyorum ve deрerli buluyorum. Enstrьman црrenmek зaba ister. Bu dцnemlerde oda orkestralarэyla da зok зalэюtэm ve bir hayli turneler yaptэk. Bu nedenle mьzisyen olduрuma юьkrediyorum. Bu plak o yэl Hollanda'da en зok satэlan plak oldu. 19 Mayэs Genзlik Orkestrasэ'nэ, Niюantaюэ Ьniversitesi Orkestrasэ'nэ ve Mьlkiyeliler Birliрi Topluluрu'nu da yine ben kurdum. Bana "Sen kemana" dediler. Ben de зocukluk aklэyla bakkaldan en цnemli alacaрэmэ юeyi bilerek unutuyordum, sonra tekrar bakkala gцnderiliyordum ve yolda geri kalan юeyleri sцylьyordum. O zaman Borusan Oda Orkestrasэ olarak kurdum. Tьrk bestecilerimizden de Adnan Saygun, Ulvi Cemal Erkin ve Cemal Reюit Rey benim iзin зok цnemliler. Mьziрin diрer dallarэna negatif bir aзэdan bakmam.